Grudzień to okres świąteczny nie tylko dla chrześcijan.
W tym okresie swoje święta obchodzą wyznawcy różnych religii, a tradycje coraz częściej się przenikają.
Święta według tradycji ormiańskiej
Mieszkańcy Armenii święta obchodzą zupełnie inaczej niż katolicy. W ich kulturze Boże Narodzenie rozpoczyna się 6 stycznia, kiedy katolicy przeżywają święto Trzech Króli.
7 stycznia zaś obchodzone jest u nich Święto Zmarłych. Ormianie nie mają choinki, nie obchodzą także Wigilii, tylko organizują wielką, uroczystą kolację.
Roma Jegor
***
Taki
czas. Odpychasz wspomnienia jak zaspy
okopujesz
się we własnym igloo
choinkę
omijasz wzrokiem.
Takie
kłucie w boku. To ona podła. Jodła.
Jadła
twoje przestraszone oddechy a teraz
patrzy
zieloną mgłą jak usiłujesz
zrobić
sobie przerwę między igłami.
W
boku coś gniecie. Mrowi w palcach.
Szukasz
motywu żeby przespać tę bajkę,
zabarykadować
się świeżym powietrzem
i
czasem niczyim.
Możesz
próbować zgubić się w niesłodkim
niewspólnym
i niejasnym.
Ale.
Jesteś jak płatek śniegu – na kogo padło
ten
będzie szukał twojego imienia
w
anielskich włosach świąt.
Jerzy Hajduga
NOWONARODZONE
POWIETRZE
jeszcze czeka przyłapana
nocą na dworcu
choinka z lasu
dwanaście pięter gałęzi
niebo wyciąga z mgieł
prezenty gór
i żadnej waty
pierwszy dźwięk kolędy
na kubku
ze schroniska
Anna Luberda - Kowal
czuwanie
nad
parawanem, tam, po drugiej stronie bieli,
jest
ryzykownie gładko. obnażone ostrza błyszczą,
zęby
szczękają, talerze krążą, ości się łamią.
każdy
dla każdego ma ocean uśmiechu.
na
cięciwie spojrzeń zawiesza kolejne trofea.
słowa
dzisiaj nie zdradzają.
wróg
czai się w oczach.
Święta anglikańskie
W wierze anglikańskiej święta zaczynają się już pod koniec listopada- wtedy to przygotowują oni swoje domy na święta. W tym czasie również po ulicach miast zaczynają wędrować kolędnicy. Wierzący wyznania anglikańskiego nie obchodzą Wigilii, tylko jedzą uroczysty obiad w pierwszy dzień świąt. Na tamtejszych stołach króluje pieczony indyk. W drugi dzień świąt ludzie obdarowują się prezentami.Ciekawostką jest, ze w niektórych rejonach Święta obchodzone są dwa razy: 25 grudnia,a także czasami w czerwcu, gdy już spadnie śnieg.
Paweł Łęczuk
niecierpliwość
nie każ mi czekać aż słońce spadnie
jak śnieg na choinki przed domema wygłodniałe sikorki zgromadzą się
w progu szukając ziarna
cała nadzieja w ostatnich słowach
„do usłyszenia” „do zobaczenia” „do jutra”na gesty spojrzenia i dotyk dłoni
mogę liczyć tylko we śnie
bo lek ten pozwala przetrwać
nasycić pragnienia i marzyćże stare drzewa wypuszczą pędy
schowają kolce pokażą kwiaty
Zbigniew Milewski
wiersz na Boże Narodzenie mieć powinien
niespodziankę – wybuch bombki w szpilkach igieł
wiersz
na Boże Narodzenie mieć powinien
chociaż
dwa anielskie skrzydła, by chroniły
wśród
ciemności małe, nagie i bezbronne.
Matkę
Bożą niekoniecznie. ona ważna
jest
w czekaniu przy gasnącej adwentówce.
Tatko
zbędny był już wtedy. tak jak dzisiaj
przepych
owszem, ale gdzieś w oddali może
jakąś
gwiazdkę lub kometę najjaśniejszą
ponad
szopką, której także być nie musi!
niebo
może być bezgwiezdne albo w gwiazdach
historycznych
lub z ekranu, by błyszczały
tak
jak sianko ,które w wierszu zamiast waty.
całość
zwieńczę życzeniami Gloria Panu
i radości
przy zakrytym suto stole
Piotr Mosoń
wigilia wigilii nie bardzo wigilijnie. czas rozdygotania. wszystkie znaki ostrzegawcze, jak kostki domina można potrącić skrzydłem motylka, piórkiem z bajki, a nawet nieopatrznie pozostawioną pauzą na oddech. achtung! iskrzymy przez ten cały nagromadzony prąd, jakbyśmy rok cały odmawiali sobie scysji, spięć, drobnych nieporozumień, sącząc zmagazynowane fochy w jedną kumulację. burzę burz, tadam! to zawsze nadchodzi punktualnie. specjalnie tak. wigilia przed południem. doszorowano niejedną stajenkę, odkurzono każdy żłób, pastuszkowie w kapciach ćwiczą dyżurną kolędę. domownikom wypucowano już wszystko i zabroniono zerkać łakomie pod choinkę. kot kontempluje kątem oka. najtrudniejszy jest kompromis z lenistwem. reszta na baczność. wśród nocnej łączy nas fałsz pastorałki, dzieli zeszłoroczny opłatek. było, jest i jakoś to znów będzie. niby nuda.
Luterańskie śpiewy i tańce
Jeszcze inaczej do Świąt Bożego Narodzenia podchodzą luteranie, którzy podobnie jak chrześcijanie w Polsce, okres świąteczny rozpoczynają z nastaniem Adwentu. W jego trakcie bardzo uroczyście obchodzony jest dzień świętej Łucji, kiedy na ulicach gromadzą się tłumy poprzebieranych dzieci.
W dzień poprzedzający Wigilię rodzina spotyka się na wspólnym poczęstunku, gdzie głównym daniem jest chleb maczany w specjalnym sosie. Dodatkowo, w odróżnieniu od chrześcijan, luteranie nie obchodzą postnej Wigilii – jedyną potrawą bezmięsną jest u nich ryba. Po uroczystej kolacji nadchodzi dla luteranów czas, kiedy mogą się podzielić prezentami, a także śpiewać i tańczyć – co jest obce polskiej tradycji.
Dorota Nowak
wigilia
co roku z początkiem grudnia
rozpoczynają odliczanie
on przynosi jemiołę i zdrowe
drzewko
podlewa je pielęgnuje by wiosną
posadzić w ogrodzie spokojny
nie pyta o biały obrus na nowo
odkrywa smak dwunastu potraw
ona rozgrzewa pęczniejące ciasto
sprawdza czy w babcinych puzderkach
wilgotnieją lukrowane pierniki
uśmiecha się do grochu z kapustą
mruczącego kota do samej siebie
czekają na noc w której rozkwitają
cuda w której miłość rodzi się z
pereł
Stanisław Pawłowicz
wigilijne
bajanie
tak pięknie wierzyłem w żłóbeczek w stajenkę
gdy pierwsze rodziłem na kolanach słowa
roraty pasterki na choince świeczki
wanilia i drożdże w świątecznych ozdobach
a dziś się kolędą rozbijam o duszę
ukradkiem chowając żal niezrozumiały
i modlitwy łamię w niezdarny okruszek
składając w ofierze na obrusie białym
nie rozumiem boskich planów rozrzutności
z kartezjuszem włażąc w wątpienia odmęty
bo mi się kolęda nie klei w miłości
a ja w tangu życia w połowie zaklęty
stanę o północy gdzieś przy szopce z boku
wpisany w rozgrzaną do nieba pasterkę
a ty mi łzę zdejmij zakręconą w oku
i bez słów się przytul i weź mnie za rękę
Ewa Pietrzak
Taka noc
cicha noc
sosny znaczą drogę w górę
gdzie kapliczkę małą
przygarnął las
pierwsza gwiazda oświetla
pieśń płynącą z jej serca
niesie echem do ludzi
ciepła noc
Ukraińskie świętowanie
W tradycji wschodniej, a więc w Kościołach prawosławnym oraz katolickim obrządku bizantyjsko-ukraińskiego (nazywanym również unickim), świętowanie pamiątki wcielenia Syna Bożego poprzedza 40-dniowy „post bożonarodzeniowy”. Zaczyna się on 15 listopada, czyli w dniu św. Filipa Apostoła, i dlatego bywa nazywany „postem filipowym”. Ma charakter pokutny, jak wszystkie posty w obrządku bizantyjskim. We wschodniej liturgii tego okresu nie występują motywy Jana Chrzciciela, prostowania dróg Panu czy anioła Gabriela. W dwie niedziele bezpośrednio poprzedzające uroczystość Bożego Narodzenia Kościoły wschodnie wspominają postaci ze Starego Testamentu, które dostąpiły zbawienia dzięki wierze w mającego się narodzić Zbawiciela.
Bezpośrednie przygotowanie do świąt Bożego Narodzenia w Kościołach wschodnich zaczyna się 20 grudnia.
Teresa Radziewicz
pan Ś. i wigilia
gdy kiedyś spotkam pana Ś., zapytam, co
robi
w wigilię. odpoczywa? świętuje?
przemawia
ludzkim głosem? a może ucieka w kolejne
strefy czasowe
i odnajduje się w pierwszy dzień świąt.
i tylko niechcący
zabiera kogoś ze sobą zahaczając o granice.
gdyby tak
prześledzić statystyki, sprawdzić, czy
ilość zgonów w wigilię
jest porównywalna z ilością ostatnich
godzin w dni
powszednie. a może pan Ś. działa
przypadkowo
i nieistotny okazuje się kolor w
kalendarzu. albo że
po spotkaniu z niejakim H. i rzezi
niewiniątek
pracuje tak ciężko, że później bierze
wolne,
a wieczorem ze słynnym archaniołem G.
przysiadają za stajenką i piją zdrowie
Dzieciątka,
przez chwilę spokojni o świat
(z cyklu pan Ś. i inne opowieści)
Wojciech Roszkowski
Czysty śnieg
Półmrok, ptaki wśród zarośli. Słychać kroki, za oknem
pokrytym bielmem, za źrenicą światła między zasłonami
o cienkie szkło uderza serce, po raz ostatni,
dwunasty. Od północy utyka styczeń w samotnej,
kulawej wędrówce godzin; za oknem daleki
pomruk burzy? sylwestrowych feerii? Albo złomiarz
toczy swój wózek przez uśpione łąki,
i wszystko to jest powidokiem zimowego deszczu:
tarcie kropel o cienkie jak papier niebo, urwane
pluszcze strużkami. Czas moknie; tonąc, nie może
uchwycić się cieczy. Cyk, cyk, cyk, ślizga się po krawędzi dźwięku
chłopczyk z sankami. Kiedy zaczniemy biały tydzień?
Zegar wysysa
szpik z dorzeczy dni – przeczuwa trzylatek,
otwiera oczy. Śpij, śpij, on tylko nosi jutro niczym
płód.
Nad ranem odejdą wody, urodzi czysty śnieg.
Jarosław Trześniewski Kwiecień
Bukolika wigilijna
znowu dzień budzi piosenką pastuszków o cudzie
Julia pisze gryps do Hamleta ostrzegając przed wejściem
na balkon w Weronie jej pusty grób to czakram
a Romeo nie jest samcem alfa i żaden tramwaj
nie pożąda kotek na blaszanym dachu
zewsząd rdza i roztopy na zachodzie
bez zmian w Mali burzą posągi sufickich
świętych których nie życzy sobie Allach
w Afganistanie zniknęły pomniki Buddy
chwała na wysokości chałwa na depresję
wyspom dziewiczym zagraża zagłada
na twitterze papież powtarza orędzie
znowu dzień budzi piosenka pastuszków o cudzie
marmoladę z róży poleca Stéphane Mallarmé
Artur drwa rąbie a statek otrzeźwiał na muldzie
Bożego Narodzenia nie odwołano niech trwa
zewsząd rdza i roztopy na zachodzie
bez zmian w Mali burzą posągi sufickich
świętych których nie życzy sobie Allach
w Afganistanie zniknęły pomniki Buddy
chwała na wysokości chałwa na depresję
wyspom dziewiczym zagraża zagłada
na twitterze papież powtarza orędzie
znowu dzień budzi piosenka pastuszków o cudzie
marmoladę z róży poleca Stéphane Mallarmé
Artur drwa rąbie a statek otrzeźwiał na muldzie
Bożego Narodzenia nie odwołano niech trwa
W cerkwiach prawosławnych i unickich w Noc Bożego Narodzenia odbywa się tzw. całonocne czuwanie – wsienoczna – podczas którego śpiewa się: Christos rażdajestsia, sławitie (Chrystus się rodzi, chwalcie Go). Po nim następuje świąteczna Liturgia Eucharystii. W pierwszy dzień świąt wczesnym popołudniem odprawia się uroczyste nieszpory Bożego Narodzenia. Drugi dzień świąt Narodzenia Pańskiego obchodzony jest przez chrześcijan wschodnich jako święto maryjne, obchodzone ku czci Bożej Rodzicielki. Zwane jest ono po grecku synaksis, a w języku staro-cerkiewno-słowiańskim Sobór Bogarodzicy. Syryjczycy określają to święto jako gratulacje składane Maryi, ponieważ nawiązuje do zwyczaju składania matce gratulacji następnego dnia po urodzeniu dziecka.
W cerkwiach nie ma zwyczaju ustawiania szopki, praktykowanego w świątyniach katolickich. W widocznym miejscu umieszcza się natomiast odświętnie przystrojoną ikonę, przedstawiającą scenę narodzenia Pana Jezusa.
Elżbieta Tylenda
OBRAZ Z CZŁOWIEKIEM W TLE
słowa rzucane na wiatr
zachłysną się nadmiarem
powietrza.
wystarczy obojętność, by
zabić
chwytającego się gałęzi.
pośród świecidełek i
zapachu jodły
pragnie, by mu zabrać
samotność
z bólem w plecach.
odejdźcie powidoki do
czasu
śpiewnych pastorałek, do
głosów
radosnych, twarzy
rozpromienionych
pośród tańczących płomyków.
do tajemniczych paczuszek
z imionami
– od kogo dla kogo.
Ewa Włodarska
Świątki
z lodu, jasełka
Ostre rysy za oknem. Szklą
się rybie łuski
– odbijamy w nich
wszystkie frustracje. Na przekór
mija czas wigilijny. Nie
łamią się tafle
śnieżnobiałych opłatków.
Srebrzyści jak trzosy
liczymy w sobie ości.
Każdy połknął karpia
po to, by poczuć siłę
tasaka, trącony
ostrzem kark. Może, miły,
zabłyśniesz jak Ola?
Małej Oli ze Złotej nadano
przywilej
ogłuszania zastępów
świętych ryb – wieczerze
znad dalekich przełęczy,
długich dróg i puszczy,
nizanie paluchami wiatru
na cieniutkie
słupki śniegu. Brzęczące w
uszach sople. Dźwięki
– Iggy Pop z Bregovićem – Arizona
Dream, w tle
słodkie ryby latają jak
ważki. Nad ziemią,
kiedy skrzela unoszą mnie
ze sobą (naraz
zabierają z pustkowia),
pływam jak zielony
skrzypek Chagalla między
stołami rodzinnych
wieczerzy sprzed dekady.
Jaśniej, jaśniej. Długie
wymiany zdań przy stole.
Niebawem usłyszę:
Miłość jest z nas
najpierwsza.
Katarzyna Zając
Ulotki. Grudzień osiemdziesiąt dwa
Mógłby to być czas pieczenia lukrowanych pierników,
ozdabiania świerkowych gałązek. Babcia wspomina
Żydówkę,
której okaleczono pierś, karuzelę i płonące obok
mury getta.
Nocami buty stukają o bruk, cienie toczą się z łoskotem.
Często uciekam do dawnej stróżówki kulawego Stacha.
Bywał tu, nim powiesił się tej jesieni. Zbutwiałe
drzwi skrzypią,
gdy ze środka wychodzi jego kot. Obserwujemy jasne
okna.
Mama wyjmuje gromnicę. Wiem, że będzie długo
szeptać,
aby wpuścili ją do środka, a później gładzić
koszule ojca
i zawiniątko z jedzeniem.
Zaczyna padać pierwszy w tym roku śnieg - płatki
tak duże,
jakby w niebie potargano wielką księgę. Kryję łzy w
miękkiej
sierści, mój oddech przy kocim uchu. Tylko jemu opowiem
o kajdankach i bibule, w którą słowa wsiąknęły jak krople rdzy.
o kajdankach i bibule, w którą słowa wsiąknęły jak krople rdzy.
Wigilia znaczy czuwanie
Wigilią we wszystkich tradycjach chrześcijańskich nazywa się także ostatni dzień okresu przygotowania do Bożego Narodzenia. W Kościołach katolickim obu obrządków oraz prawosławnym w tym dniu obowiązuje ścisły post. Wieczorem spożywa się wieczerzę wigilijną, składającą się z postnych potraw, których zgodnie z tradycją powinno być dwanaście. Katolicy zaczynają ją modlitwą oraz dzieleniem się opłatkiem, któremu towarzyszy składanie sobie życzeń. W rodzinach prawosławnych czy unickich po modlitwie uczestnicy dzielą się prosforą, czyli chlebkiem z pszennej mąki upieczonym na drożdżach, poświęconym po Liturgii św., odprawionej w niedzielę poprzedzającą Boże Narodzenie.
W tym świątecznym nastroju
składamy Państwu
serdeczne życzenia wszelkiej pomyślności,
niepowtarzalnej atmosfery,
ciepła oraz obfitości wszelkich dóbr.
Niech radość i pokój Świąt Bożego Narodzenia,
poczucie prywatnego i zawodowego spełnienia
towarzyszą Państwu przez cały Nowy 2018 Rok.
Poeci Po Godzinach
Publikacja za zgodą Autorów
Fotografia: Katarzyna Zając
żródło:http://dziennikarze.pwszchelm.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Wpisy ad personam będą usuwane